Αποτελεσματική Διαχείριση Οικονομικών Λειτουργιών Αιγοπροβατοτροφικών Μονάδων Σε Δύσκολους Καιρούς

Αν επιχειρήσουμε να φανταστούμε την αιγοτροφική η προβατοτροφική μας μονάδα, σαν ένα αυτοκίνητο με εμάς στο τιμόνι του, τότε είναι σίγουρο πως η ιδανική κατάσταση θα ήταν να οδηγούμε στην διάρκεια μιας ηλιόλουστης ημέρας με πλήρη ορατότητα, σε έναν αυτοκινητόδρομο, ένα μεγάλο, ασφαλές και πολυτελές αυτοκίνητο. Στην πραγματικότητα όμως αυτό που συμβαίνει είναι να οδηγούμε με ελλιπή ορατότητα σε ένα ολισθηρό οδόστρωμα ένα αυτοκίνητο ακατάλληλο για τις υπάρχουσες συνθήκες.

Είναι γεγονός πως είναι αρκετές οι φορές που βρισκόμαστε στην δύσκολη θέση να διαπιστώνουμε πως η κτηνοτροφική μας επιχείρηση δεν κατορθώνει να κερδοφορεί. Η υψηλή φορολογία και η αύξηση του λειτουργικού κόστους σε συνδυασμό με την έλλειψη βασικών υποδομών, τεχνικής υποστήριξης, ποιοτικού ζωικού κεφαλαίου και διαφόρων άλλων παραγόντων, περιορίζουν το ετήσιο εισόδημα. Στις περισσότερες περιπτώσεις δίνουμε προτεραιότητα στην κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων, και αδιαφορούμε πλήρως για την τελική μας κερδοφορία. Τέλος το τραπεζικό σύστημα αδυνατεί να εξασφαλίσει στον κτηνοτροφικό κλάδο την αναγκαία ρευστότητα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται βασικές λειτουργικές αδυναμίες. Η κατάσταση αυτή μας εξαντλεί και ενισχύει την τάση θυματοποίησης του εαυτού μας, με αποτέλεσμα να γινόμαστε όλο και περισσότερο απαθείς και αδρανείς. Κάτι τέτοιο όμως μόνο καταστροφικό μπορεί να είναι για την κτηνοτροφική μας επιχείρηση. Είναι επιβεβλημένη επομένως η άμεση ανάληψη δράσης.

Ένα από τα πρώτα βασικά βήματα που πρέπει να κάνουμε είναι να εντοπίσουμε και να καταγράψουμε τις αδυναμίες της κτηνοτροφικής μας επιχείρησης και τις απειλές του εξωτερικού περιβάλλοντος (Οι αδυναμίες πρέπει να αφορούν την συγκεκριμένη κτηνοτροφική μονάδα και όχι την γενικότερη αδυναμία του κλάδου). Τέτοιου είδους αδυναμίες μπορεί να είναι το ζωικό κεφάλαιο χαμηλής γενετικής αξίας, η έλλειψη απαραίτητου εξοπλισμού, οι κακές σταβλικές εγκαταστάσεις, ο τραπεζικός δανεισμός κ.α., ενώ απειλές του εξωτερικού περιβάλλοντος μπορούν να είναι η περικοπή επιδοτήσεων, η επικείμενη αύξηση της φορολογίας, η καθυστέρηση των εισπράξεων κ.α.

Κατόπιν προτείνεται να εστιάσουμε στις δυνάμεις μας και να αναζητήσουμε τις ευκαιρίες του κλάδου προκειμένου να τις αξιοποιήσουμε στο μέγιστο. Το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, το ικανό εργατικό προσωπικό, οι ιδιοπαραγόμενες ζωοτροφές και η καθαρότητα της φυλής των ζώων μας μπορούνε να είναι μερικά από τα δυνατά μας χαρτιά, ενώ η υψηλή ζήτηση των τυροκομικών προϊόντων, η ύπαρξη επιδοτούμενων προγραμμάτων και η γενικότερη τάση και προσπάθεια στήριξης του κτηνοτροφικού κλάδου, μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην αντιστροφή της κακής μας ψυχολογίας και στην ώθηση της κτηνοτροφικής μας επιχείρησης προς την κερδοφορία.

Στο σημείο αυτό απαιτείται η ύπαρξη στόχων για να χαράξουμε την μελλοντική πορεία της μονάδας μας. Πρέπει επομένως να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως, σε τρία χρόνια ποιος θέλω να είναι ο ζωικός πληθυσμός μου, ποια η γαλακτοπαραγωγή μου, ποιο το ποσοστό αντικατάστασης, ποιο το ποσοστό θνησιμότητας των αμνοεριφίων μου κ.ο.κ.

Μόλις διαμορφώσουμε ξεκάθαρους στόχους ξεκινάμε την συλλογή όσων περισσότερων καθημερινών δεδομένων μπορούμε να αντλήσουμε από την κτηνοτροφική μας επιχείρηση. Τα δεδομένα είναι η δομική μονάδα της πληροφορίας, η οποία κατάλληλα επεξεργασμένη θα μας προσφέρει την γνώση που θα μας οδηγήσει στο επιτυχημένο σχεδιασμό δράσης. Η ποσότητα και η ποιότητα των δεδομένων που μπορούμε να συλλέξουμε είναι καθοριστική για τα συμπεράσματα που θα βγάλουμε. Προτείνεται επομένως καθημερινή και άμεση καταγραφή όλων των εισροών, των εκροών όπως πωλήσεις γάλακτος, κρέατος, ζώων αναπαραγωγής, αγορές ζωοτροφών, κτηνιατρικών φαρμάκων, πληρωμές υπηρεσιών, εργατών κτλ. αλλά και των εσωτερικών διαδικασιών της μονάδας όπως καταγραφή ωρών που απαιτούνται για τις καθημερινές εργασίες, ημερολόγιο εργασιών, ποσότητες ζωοτροφών που ταΐζονται καθημερινά κ.α. Καθοριστική υπενθυμίζουμε η καθημερινή και άμεση καταγραφή δεδομένων, καθώς η πράξη με επανάληψη γίνεται εύκολα συνήθεια, οι συνήθειες διαμορφώνουν τον χαρακτήρα μας και ο χαρακτήρας μας καθορίζει το μέλλον μας. Η καταγραφή των δεδομένων είναι μια συνήθεια που δεν θα σταματήσει, αν δεν σταματήσει και η λειτουργία της αιγοπρ/κής σας μονάδας.

Αφού συλλέξετε αρκετά δεδομένα για να μπορέσετε να βγάλετε κάποια συμπεράσματα, είστε έτοιμοι να διαμορφώσετε τις ακόλουθες τρεις οικονομικές αναφορές.

Οι τρεις αναφορές συμπληρωμένες σωστές μπορούν να σας οδηγήσουν στον υπολογισμό των ακόλουθων σημαντικών μεγεθών:

1. Κόστος Παραγωγής
   1. Συνολικό Κόστος Παραγωγής
   2. Κόστος παραγωγής ανά λίτρο παραγόμενου γάλακτος (Συνολικά Έξοδα/Συνολική παραγωγή σε λίτρα)
   3. Κόστος Παραγωγής ανά ζώο (Συνολικά έξοδα/Ζωικό κεφάλαιο αναπαραγωγής)
2. IOFC (Income over Feed Cost) (Κέρδος έναντι κόστους διατροφής)
3. Εργατικό Κόστος
   1. Συνολικό Εργατικό κόστος
   2. Εργατικό Κόστος ανά λίτρο παραγώμενου γάλακτος (Εργατικό Κόστος/Συνολική Παραγωγή σε λίτρα)
   3. Εργατικό Κόστος ανά ζώο (Εργατικό Κόστος/ Ζωικό Κεφάλαιο Αναπαραγωγής)
4. Καθαρή Αξία (ενεργητικό – παθητικό)
5. Καθαρό Εισόδημα προ φόρων και αποσβέσεων (Σύνολο εισροών – σύνολο εκροών)
6. Καθαρό Εισόδημα
   1. Ανά λίτρο γάλακτος ((Έσοδα από πωλήσεις γάλακτος-Συνολικά Έξοδα)/Συνολική παραγωγή σε λίτρα)
   2. Καθαρό εισόδημα ανά ζώο (Συνολικά έσοδα-Συνολικά έξοδα)/Ζωικό κεφάλαιο αναπαραγωγής

Ολοκληρώνωντας επιτυχώς την παραπάνω διαδικασία θα κατορθώσουμε να γνωρίζουμε πλέον που βρισκόμαστε, να αναγνωρίζουμε το που πηγαίνουμε, να υπολογίσουμε το κόστος παραγωγής μας και να συνδέσουμε την κερδοφορία μας με το κόστος διαβίωσής μας.  Μόνο τότε θα έχουμε την δυνατότητα να λαμβάνουμε στοχευμένες αποφάσεις και να ορίζουμε το πιο αποτελεσματικό σχέδιο δράσης που θα μας οδηγήσει σε ασφαλή και επιτυχημένα μονοπάτια.

Συντάχθηκε από τον Νικόλαο Κολτσίδα, Υπεύθυνο Διαχείρισης της Φάρμα Ελλάς